Het collectieve idee van een houten speelhuisjes als ervaring uit de kindertijd kwam waarschijnlijk van het toneelstuk "Peter Pan". Het personage Wendy raakte kort na haar aankomst in Neverland gewond, dus Peter Pan en de verloren jongens bouwden een klein huis rondom haar waar ze was gevallen. Zo krijgen we de uitdrukking "Wendy House", een term dat ook wordt gebruikt om een speelhuisje te benoemen. Een speelhuisje wordt ook wel eens kinderhuisje genoemd.

Speelhuizen bestaan echter al zo lang er kinderen zijn om erin te spelen. Kinderen zijn, zoals we weten, zeer creatief en inventief. Zodra ze worden overgelaten om te spelen, zullen ze hun eigen ruimte creëren; een laken over een bank en een stoel in de woonkamer wordt op een regenachtige dag een heiligdom; een oude deur die tegen een boom in de tuin leunt, wordt een geheim holletje.
Milieu- en kindontwikkeling psychologen vertellen ons dat speelhuizen ruimte bieden die exclusief bij het kind hoort en als zodanig is het kind vrij om zichzelf te uiten, terwijl ze ook leren hoe ze naast elkaar kunnen bestaan.